LEADER yaklaşımı, şeffaf ve açık prosedürlerle, yerel katılımcılar tarafından yerel seviyede uygulanan ve yerel seviyede karar verilen oldukça etkili olan bir kalkınma programıdır. LEADER, “ne yapılacağını” gösteren geleneksel yerel kalkınma politikalarından farklıdır, “nasıl yapılacağını” gösterir. LEADER yaklaşımı yedi (7) temel özellikle özetlenebilir. Bu özelliklerin hepsi ayrı ayrı tanımlanabilir; ancak bir bütün olarak uygulanması oldukça önemlidir. Bu özelliklerin herbirinin tam olarak uygulanması, kırsal alanlarda etkisinin uzun süreli olması ve kendi sorunlarının kendi kapasiteleriyle çözülmesi için oldukça önemlidir. Bu özellikler şöyledir: (1) Sınırları belirlenmiş alan bazlı (temelli) yerel kalkınma stratejileri, (2) Stratejilerin tabandan tavana detaylı hazırlanması ve uygulanması, (3) Yerel kesimdeki tüm paydaşların ortaklığı: YEG’ler, (4) Yenilikçilik, (5) Bütüncül ve çok sektörlü uygulamalar, (6) Yerel-bölgesel-ulusal-uluslararası bağlantılar (ağlar) oluşturma, (7) İşbirliği yapmadır (European Commission, 2006: 8; Polat, 2020: 72)*.
LEADER’in yedi özelliğinden en ayırt edici olanı, tabandan tavana yaklaşımdır. Bu yaklaşımda uygulanan kırsal politikalar, yerel toplulukların ihtiyaçlarına en iyi şekilde adapte edilerek dizayn edilmeli ve uygulanmalıdır. Yerel halkın katılımı; özel sektörü, kamuyu, ekonomik ve sosyal çıkar gruplarını, STK’ları, odaları, birlikleri, kooperatifleri ve nüfusun çoğunluğunu (kadın, yaşlı, genç, çiftçi vb.) kapsamaktadır. Kapasite oluşturma, tabandan tavana yaklaşımın vazgeçilmez bir bileşenidir. Bu bileşen, bölgenin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için yerel halkın farkındalığının artırılması, eğitilmesi, katılımı ve harekete geçirilmesi (analiz), yerel kalkınma stratejisinin oluşturulmasında farklı çıkar gruplarının katılımı ve stratejiyi gerçekleştirmek ve uygun projelerin yerel düzeyde seçilmesi için açık, şeffaf olarak kriterlerin oluşturulması konularından oluşmaktadır. Katılım, ilk aşama ile sınırlı kalmamalı, uygulama sürecince genişletilmeli, stratejiye katkıda bulunulmalı, seçilen projeler başarılmalı, gelecek için öğrenilmeli ve planlama yapılmalıdır. Yerel katılımcılar arasında uzlaşma ve müzakere yoluyla fikir birliğine ulaşmak için harekete geçirme ve istişare prosedürlerinde belirtilmesi gereken önemli konu “şeffaflık” konusudur (European Commission, 2006: 9; Polat, 2020: 73-74)*.
AB LEADER Yaklaşımı kapsamında YEG Dernekleri, kırsal alanlarda kapasite oluşturmak için; yerel halkın ücretsiz olarak ‘İngilizce-Almanca dil eğitiminden tarım ve hayvancılığa kadar pek çok konuda’ eğitim alabilmesi maksadıyla kurulan ve kurs konuları, programları sürekli güncellenen ve yenilenen, vizyonu hayata mutlu bireyler hazırlamak için her zaman, her yerde, herkese eğitim ve misyonu öğrenen topluma dönüşüm sürecinde beşikten mezara kadar rehberlik hizmeti sunan; bireyin bilgi, şuur ve yetkinliklerini geliştirerek insanlığın kalkınmasında sorumluluk almasını destekleyen; belgelendirilebilen, izlenebilen kaliteli eğitimler sunmak olan T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü web sitesinden https://e-yaygin.meb.gov.tr/Login.aspx e-devlet sifresi ile giriş yaparak istenilen kursu ücretsiz olarak en az 12 kisi ile açtırabilir ve isteyenlerin kursa ücretsiz olarak katılabilmesini sağlayabilir.
*Polat, Orhan. (2020). Etkinlik Teorisi Bağlamında Yerel Kalkınma Amaçlı Sivil Toplum Kuruluşlarında Sosyal Girişimciliğin İncelenmesi Türkiye Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
